زمان تقریبی مطالعه: 3 دقیقه
 

تکبر منافقان (قرآن)





از صفات منافقان که در آیات قرآن به آن اشاره شده، «تکبر» است.


۱ - متكبّر بودن منافقان



منافقان، مردمى متکبّر و خودبرتربين:
۱. «وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يَقُولُ آمَنَّا بِاللَّهِ وَ بِالْيَوْمِ الْآخِرِ وَ ما هُمْ بِمُؤْمِنِينَ‌ • وَ إِذا قِيلَ لَهُمْ آمِنُوا كَما آمَنَ النَّاسُ قالُوا أَ نُؤْمِنُ كَما آمَنَ السُّفَهاءُ أَلا إِنَّهُمْ هُمُ السُّفَهاءُ ...؛گروهى از مردم كسانى هستند كه مى‌گويند: به خدا و روز بازپسين ايمان آورده‌ايم. درحالى كه ایمان نياورده‌اند. و هنگامى كه به آنان گفته شود: ايمان آوريد، همانگونه كه ساير مردم ايمان آورده‌اند!. مى‌گويند: آيا همچون ابلهان ايمان بياوريم؟! آگاه باشيد اينها همان ابلهانند ....»
۲. «وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يُعْجِبُكَ قَوْلُهُ فِي الْحَياةِ الدُّنْيا وَ يُشْهِدُ اللَّهَ عَلى‌ ما فِي قَلْبِهِ‌ ... • وَ إِذا قِيلَ لَهُ اتَّقِ اللَّهَ أَخَذَتْهُ الْعِزَّةُ بِالْإِثْمِ‌ ..؛ بعضى از مردم، گفتارشان در زندگى دنیا مايه اعجاب تو مى‌شود؛ در ظاهر، اظهار محبّت شديد مى‌كنند و خدا را بر آنچه در دل دارند گواه مى‌گيرند. ... و هنگامى كه به آنها گفته شود: از خدا بترسيد! لجاجت و تعصب، آنها را به گناه مى‌كشاند.....» مراد از «اخذته العزة بالاثم» تكبر است.

۲ - آثار تکبر منافقان


آثار تکبر منافقان عبارتند از:

۲.۱ - مانع حق‌پذیری


خصلت تكبر منافقان، مانع حق‌پذیری آنان:
«وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يُعْجِبُكَ قَوْلُهُ فِي الْحَياةِ الدُّنْيا وَ يُشْهِدُ اللَّهَ عَلى‌ ما فِي قَلْبِهِ وَ هُوَ أَلَدُّ الْخِصامِ‌ • وَ إِذا قِيلَ لَهُ اتَّقِ اللَّهَ أَخَذَتْهُ الْعِزَّةُ بِالْإِثْمِ فَحَسْبُهُ جَهَنَّمُ وَ لَبِئْسَ الْمِهادُ؛ بعضى از مردم، گفتارشان در زندگى دنیا مايه اعجاب تو مى‌شود؛ در ظاهر، اظهار محبّت شديد مى‌كنند و خدا را بر آنچه در دل دارند گواه مى‌گيرند. در حالى كه آنان، سرسخت‌ترين دشمنانند. و هنگامى كه به آنها گفته شود: از خدا بترسيد! لجاجت و تعصب، آنها را به گناه مى‌كشاند. آتش دوزخ براى آنان كافى است؛ و چه بدجايگاهى است!»

۲.۲ - محرومیت از استغفار پيامبر


سربرگرداندن متكبرانه منافقان، از پيشنهاد پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله جهت استغفار براى آنان:
«إِذا جاءَكَ الْمُنافِقُونَ قالُوا نَشْهَدُ إِنَّكَ لَرَسُولُ اللَّهِ وَ اللَّهُ يَعْلَمُ إِنَّكَ لَرَسُولُهُ وَ اللَّهُ يَشْهَدُ إِنَّ الْمُنافِقِينَ لَكاذِبُونَ‌ • وَ إِذا قِيلَ لَهُمْ تَعالَوْا يَسْتَغْفِرْ لَكُمْ رَسُولُ اللَّهِ لَوَّوْا رُؤُسَهُمْ وَ رَأَيْتَهُمْ يَصُدُّونَ وَ هُمْ مُسْتَكْبِرُونَ؛هنگامى‌كه منافقان نزد تو آيند مى‌گويند: ما شهادت مى‌دهيم كه به يقين تو پيامبر خدا هستى! خداوند مى‌داند كه تو پيامبر او هستى، ولى خداوند شهادت مى‌دهد كه منافقان دروغگو هستند (زيرا به گفته خود ايمان ندارند). هنگامى كه به آنان گفته شود: بياييد تا پيامبر خدا براى شما طلب آمرزش كند.، سرهاى خود را از روى استهزا و غرور تكان مى‌دهند؛ و آنها را مى‌بينى كه از سخنان تو اعراض كرده و تكبّر مى‌ورزند. »

۳ - پانویس


 
۱. بقره/سوره۲، آیه۸.    
۲. بقره/سوره۲، آیه۱۳.    
۳. بقره/سوره۲، آیه۲۰۴.    
۴. بقره/سوره۲، آیه۲۰۶.    
۵. زمخشری، محمود بن عمر، الکشاف، ج ۱، ص ۲۵۱.    
۶. بقره/سوره۲، آیه۲۰۴.    
۷. بقره/سوره۲، آیه۲۰۶.    
۸. منافقون/سوره۶۳، آیه۱.    
۹. منافقون/سوره۶۳، آیه۵.    


۴ - منبع


مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۳۱، ص۱۴۴، برگرفته از مقاله «صفات منافقان (تکبر)».    


رده‌های این صفحه : تکبر | موضوعات قرآنی | نفاق




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.